بازی کردن، با مغز و هوش کودک‌تان ارتباط مستقیمی دارد. تا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا بچه‌ها اینقدر بازی کردن را دوست دارند یا اینکه اگر این نیاز در آنها سرکوب شود، چه بلایی سر روح و جسم آنها می‌آید؟ اصلا چرا دختر‌بچه‌ها اینقدر جذب عروسک‌های‌شان می‌شوند یا دوست دارند که همراه بزرگ‌ترها یا والدینشان خاله‌بازی کنند؟ مجلهی پیام دلتا پاسخ سوالات شما را می‌داند؛ پس با ما همراه باشید.
بازی درمانی چیست؟
بازی‌درمانی روشی است که به یاری کودکان میشتابد تا بتوانند مسائل خود را به دست خویش حل کنند. بازی‌درمانی به کودک اجازه می‌دهد جهان را در مقیاس کوچک‌تر با دستان خود بسازد و تحت نفوذ درآورد. تجربه‌ای کوچک اما واقعی!
انواع بازی
بزن بریم خاله‌بازی! قطعا هر کدام از فرزندان ما مهارت‌ها و ویژگی‌های شخصیتی متفاوتی دارند و بر اساس این تیپ‌های شخصیتی ممکن است جذب بازی‌های مختلفی شوند که در ادامه این مقاله آنها را معرفی می‌کنیم.
بازی‌های اکتشافی
این بازی‌ها سبب چالاکی و افزایش مهارت‌های حسی و حرکتی و تقویت سیستم عصبی کودک می‌شود. از جمله این بازی‌ها می توان به تخته تعادل، استخر توپ، نقاشی با انگشت و کولاژ اشاره کرد.
بازی‌های عاطفی- اجتماعی
کودکان از طریق این نوع بازی‌ها احساسات، ناکامی‌ها و اضطراب‌های خود را بیان می‌کنند. بیان احساسات به روش صحیح و موثر باعث افزایش توان سازگاری آنها می‌شود. به کمک این بازی‌ها کودک مهارت‌هایی مانند عزت نفس، اعتماد به نفس، خودآگاهی، استقلال، ارتباط موثر با دیگران، همکاری و مسئولیت‌پذیری را می‌آموزد. بازی‌های خیالی، سینی شن، ایفای نقش، داستان‌سازی از جمله بازی‌های عاطفی- اجتماعی هستند.
بازی‌های ذهنی (هوشی)
رشد و تکامل ذهن کودک بیش از سایر جنبه‌ها مورد توجه همگان است؛ زیرا یادگیری یک فرایند ذهنی است. کودک به کمک بازی‌های ذهنی از طریق دستکاری اشیاء و تماس با محسوسات حقایق را کشف می‌کند و از این راه تجربه می‌آموزد. بازی با مکعب‌ها، کارت‌های حافظه، دومینوها، سازه‌ها، ساختنی‌ها، دیوارکها و بازی‌های کلامی از جمله این بازی‌ها هستند.
دنیای اسباب‌بازی‌ها
بازی با وسایل مختلف می‌تواند علاوه بر رشد و پروش فکری و ذهنی کودک، به اعتماد به نفس کودکان خلاق هم کمک کند. البته نقش والدین هم در انتخاب نوع اسباب‌بازی‌ها و مشارکت آنها در بازی بسیار موثر است.
اسباب‌بازی‌ها و مواد بازی
این دسته از وسایل بازی بچه‌ها بسیار گستردهاند؛ مثلا دخترها همیشه عاشق عروسک‌های‌شان هستند البته در انتخاب نوع وسایل بازی و عروسک‌ها نیز باید دقت کنید. انتخاب یک عروسک باربی ممکن است با فرهنگ خانوده‌های ایرانی سازگاری نداشته باشد و باعث تغییرات منفی در تفکرات کودک شود. از جمله این وسایل بازی می‌توان به این موارد اشاره کرد:
خانه و خانواده عروسک‌ها، تخت‌خواب عروسک، کالسکه عروسک، لباس‌های عروسک، عروسک‌های پارچه‌ای، شیشه‌شیر، تلفن، کتابهای داستان، سازه‌ها، لگو، کارت‌های بازی، میز و صندلی کودک، کیسه غله، سینی شن، گل رس، انواع ماژیک و مدادها، کاغذ و چسب، ظروف و کارد و چنگال پلاستیکی، سبد خرید، وسایل نقلیه، خرس پشمالو، وسایل پزشکی و ماسک‌های مختلف.
حیوانات مینیاتوری
حیوانات اهلی، جنگلی، دایناسورها، خزندگان، حشرات، دریایی‌ها در اندازه‌های مختلف همه از این دسته اسباب‌بازی‌ها هستند. هدف اصلی بازی این است که به کودک امکان دهیم تا در مورد استنباطش از روابط شخصی خود و روابط دیگری که در خانواده وجود دارد به داستان‌سرایی بپردازد.
بررسی روابطش با دیگران در گذشته، حال و آینده، دستیابی به شناخت کاملتری از موقعیت خود در خانواده، بررسی و کشف ترسهای مربوط به روابط آینده خود و دیگران و خیالپردازی راجع به روابط احتمالی آینده از دیگر اهداف بازی با این اسباب‌بازی‌ها است. فرایند استفاده از حیوانات مینیاتوری اساسا فرافکنانه است.
کار با سینی شن
کار با سینی شن به کودک فرصت می‌دهد تا داستان‌سرایی کند و در تخیل خود رویدادها و موقعیت‌های گذشته و کنونی را باز آفرینی کند. او در خلال این بازی می‌تواند رویدادهای خاص گذشته، حال و آینده را بررسی کند، آن چیزهایی که برایش قابل قبول نبوده یا نیستند، به عمل درآورد؛ سرانجام کودک شما نسبت به رویدادها به درک شناختی و کسب بینش لازم می‌رسد و می‌تواند برای مسائل مختلف راه حل پیدا کرده و بین دوگانگیها هماهنگی برقرار کند.
نقاشی، رنگآمیزی و کولاژ
این رسانهها تمرکز بر خلاقیت دارد و کودک را به کاوش و آزمایش ترغیب می‌کند. همچنین به کودکان اجازه می‌دهد تا با استفاده از تخیل، نمادپردازی، افکار درونی، احساسات و تجاربشان را بیان و منتقل کنند. بیان شرح حال، ابراز احساسات هیجانی شدید یا راندهشده و کمک کردن به کودک در کنترل رویدادهایی که تجربه کرده است یا تجربه می‌کند، جزء اهداف مهم این بازی‌ها محسوب می‌شود.
کولاژها صحنه دیگری را برای بروز خلاقیت کودکان فراهم می‌آورند. کولاژ این فرصت را به کودک می‌دهد تا بین بافت و ساختار اشیاء (پرها، خاک اره و پنبه) و احساسات هیجانی‌اش ارتباط برقرار کند. کولاژها رسانه مناسبی است تا کودک از توصیفهای سطحی به سمت توصیفهای عمیقتر و خودافشایی حرکت کند.
مسافرت خیالی
تکنیک بسیار قدرتمندی که برای فرایند مشاورهی کودک مفید و سودمند محسوب می‌شود، مسافرت خیالی است. این مسافرت می‌تواند به کودک کمک کند تا با تجاربی که برایش دردناک بوده‌اند و به همین دلیل احتمالا سرکوب شدهاند، ارتباط برقرار کند. به او امکان می‌دهد که با ناراحتی و درد درونیاش سازگار شود و سپس از طریق فرایند مشاوره با آن درد مقابله کند.
از اهداف این شیوه بازی می‌توان به مواردی چون کمک کردن به کودک در بیان شرح حال، ارتباط برقرار کردن با تجارب سرکوبشده، کسب تجربه و کشف رفتارهای جایگزین با نتایج رضایتبخش اشاره کرد.
کتاب‌ها و داستانها
کتاب‌ها برای مقاصد آموزشی بسیار مناسب هستند. همچنین خلق داستان از نظر درمانی مفید است. کتاب برای کسب آگاهی در مورد مسائلی همچون سوءاستفاده جنسی، خشونت، خشم، جدایی، طلاق و مرگ استفاده می‌شود. اینکه والدین معمولا شب‌ها برای بچه‌ها قصه بگویند، می‌تواند در رشد شخصیات آنها کمک کند و تا حد زیادی موثر باشد؛ پس با کودکان و دنیای بازی‌های رنگی آنها همراه باشید.
